ISL 603 - Teknoloji, Küreselleşme ve İktisadi Performans

Dersin Amaçları

1. Küresel ekonominin boyutlarının ve küreselleşme olgusunun gerisinde yatan temel dinamiklerin anlaşılması.
2. Küreselleşme sürecini yerel, bölgesel ve küresel ölçeklerde şekillendiren iki ana aktör olarak ulusötesi şirket stratejilerinin ve devlet politikalarının tartışılması.
3. Küreselleşme sürecinin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere etkilerinin kavranılması.

Dersin Tanımı

Ders üç temel bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, küreselleşme sürecinin hangi kanallarla yaşama geçtiği ve bu sürecin aktörleri sorgulanacaktır. Bu amaçla ilk olarak küreselleşme kavramına ve küreselleşme tartışmalarına yapılan bir giriş sonrası, üretim, ticaret ve doğrudan yabancı yatırımlarda gözlemlenen küresel eğilimler tartışılacaktır. Ardından küreselleşme sürecinin önemli bir aktörü olarak ulusötesi şirketlere odaklanılacak ve küresel üretim ağları mercek altına alınacaktır. Ders, küreselleşme sürecinin bir diğer önemli aktörü olan ve tartışmaların merkezinde yer alan ulus-devletin rolüne dair bir inceleme ile sürecektir. Bu kısımda, küreselleşme karşısında ulus devletin gücüne dair farklı teorik yaklaşımlar temelinde, devletin geçirdiği dönüşüm gözden geçirilecektir. İlk bölümde son olarak ulusötesi şirketlerin ulusal aidiyet sorunsalı ele alınacak ve devletlerle ulus-ötesi şirketler arasındaki pazarlık ilişkisine odaklanılacaktır.

İkinci bölüm ise küreselleşmenin sosyo-ekonomik ve çevresel etkilerinin tartışılmasına ayrılmıştır. Bu bağlamda küreselleşmenin desteklenmesi gereken olumlu bir süreç mi, yoksa olumsuz etkileri olan ve bu nedenle de direnilmesi gereken bir süreç mi olduğu sorusu tartışmaya açılacaktır. Bu temelde, küreselleşmenin günlük yaşam üzerindeki etkilerine bakılacak ve hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde kazanan ve kaybeden kesimlerin kimler olduğu sorusuna yanıt aranacaktır. Ulusötesi şirket yatırımlarının yatırım alan ve yatırımcı ülke ekonomileri üzerindeki etkileri ile çevresel etkileri de bu kapsamda değerlendirilecektir.

Küreselleşme kavramı ve küreselleşme tartışmaları; üretim, ticaret ve doğrudan yabancı yatırımlarda küresel eğilimler; ulusötesi şirketlerin örgütsel yapılanmaları ve küresel üretim ağlarının coğrafyası; küreselleşme sürecinde ulus devletin işlevleri; devletler ile ulusötesi şirketler arasındaki pazarlık ilişkisi; çokuluslu şirketlerin coğrafi bağları; küreselleşmede teknolojinin rolü; doğrudan yabancı yatırımların etkileri; küreselleşmenin çevreye etkisi; küreselleşmenin gelir ve istihdam etkileri.