YSB 691E - Jeofiziksel Akıs¸kanlar Dinamigˆi I – Do¨nen Akıs¸kanlar

Dersin Amaçları

Buderste, du¨nyanın do¨nmesinin etkisi altındaki jeofiziksel akıs¸kanların hareketleri hakkında matematiksel anlatıma
dayanan temel bir anlayıs¸ın sagˆlanması hedeflenmektedir.
1. do¨nen yerku¨re u¨zerinde uygulanan hareket denklemleri, basitles¸tirilmis¸ sıgˆ su teorisi
2. girdap ve kinetik enerji korunum denklemleri
3. Taylor-Proudman teoremi ve jeofizik akıs¸kanlarla ilgili sonuc¸ları
4. jeostrofik, Ekman ve atalet akımları, jeostrofik belirsizlik ve kapatılması
5. okyanus dalga hareketleri, Kelvin ve Poincare´ dalgaları, kıta sahanlıgˆı dalgaları, atalet-yerc¸ekimi dalgaları, boyuna ve enine dalga hareketleri, faz ve grup hızı, dalga yayılımı yansıması ve gec¸irimi
6. ru¨zgar etkisi altında okyanus genel sirku¨lasyon teorisi

Dersin Tanımı

Yeryu¨zu¨ndeki okyanus ve atmosferin hareketlerini inceleyen jeofiziksel akıs¸kanlar dinamigˆi. Hareket denklemlerinin gelis¸tirilmesi. Vortisite ve enerji denklemleri. Jeostrofik ve Ekman akımları, eylemsizlik salınımları. Jeostrofik belirsizlik ve kapalı denklem sisteminin olus¸turulması. Sıgˆ su denklemlerinin gelis¸tirilmesi. Eylemsizlik – yerc¸ekimi hareketleri, Poincare ve Kelvin dalgaları, kıta sahanlıgˆı ve topogˆrafya dalgaları, Rossby dalgaları, jeostrofik-benzeri kuram. Ru¨zgar etkisi altında okyanus dolas¸ımı.